ฟันคุด..
ฟันคุด หรือ "วิสด้อมทู้ธ" เป็นชื่อเรียกทับศัพท์ภาษาอังกฤษ แปลว่า ฟันฉลาด เป็นชื่อที่ใช้เรียกฟันกรามซี่ที่ 3 ทั้ง 4 ซี่ ในขากรรไกร บน-ล่าง ซ้ายและขวา ซึ่งเป็นฟันซี่สุดท้าย ที่จะขึ้นในช่วงอายุ 17 ปีขึ้นไปจนถึง 21 ปี บางซี่ก็ขึ้นไม่ได้ เพราะขากรรไกรมีไม่พอ กลายเป็นฟันคุดก็มี
โดยปกติแล้ว จะมี 4 ซี่ คือ ขากรรไกรบน 2 ซี่ ซ้าย-ขวา และขากรรไกรล่าง 2 ซี่ ซ้าย-ขวา แต่บางครั้ง การขึ้นมาให้เห็นในช่องปาก อาจเห็นได้เพียง 1 หรือ 2 หรือ 3 ซี่ ทั้งนี้เพราะบางคน ขากรรไกรล่างไม่มีที่พอ จะให้ฟันซี่นี้ขึ้นมาได้ครบทุกซี่ หรือขึ้นได้พียงบางส่วน ซึ่งเรียกอีกอย่างว่า "ฟันคุด" บางคนอาจมีฟันคุด 4 ซี่ก็ได้
ถ้ามีฟันคุดอยู่ในปาก ควรถอนออกหรือไม่
ฟันคุด มีทั้งชนิดที่ขึ้นในปากได้บางส่วน และที่จมอยู่ในขากรรไกรทั้งซี่ กรณีที่ฟันจมอยู่ในขากรรไกรทั้งซี่ ถ้าไม่กระทบกระเทือนต่อฟันข้างเคียง หมอฟันจะแนะนำให้ทิ้งไว้เฉยๆ แต่กรณีที่ขึ้นในปากบางส่วนนั้น มักจะทำความสะอาดได้ยาก ทำให้ทั้งตัวฟันคุด และฟันซี่ข้างเคียงผุ หรือเหงือกกรอบฟันคุดอักเสบ ติดเชื้อ ปวด บวม ควรจะถอนออก
ทำไม คนมักกลัวการถอนฟันคุด
การถอนฟันคุด จะมีทั้งรายที่ยากและง่าย บางรายถอนด้วยวิธีการปกติเหมือนกับการถอนฟันธรรมดา บางรายเท่านั้นที่ต้องอาศัยการผ่าตัดเล็กๆซึ่งภายหลังการถอนอาจมีอาการปวดบวมบ้าง แต่สามารถลดได้ด้วยการให้ยา ที่เหมาะสม
ช่วงอายุที่ถอนฟันมีผลเช่นกัน ถ้าปล่อยทิ้งไว้จนอายุมากขึ้น ขบวนการหายของแผลจะช้าลง ดังนั้น ถ้ามีฟันคุดควรถอนออก ตั้งแต่ในช่วง 18-20 ปี
ทำไม เมื่อถอนฟันคุดในขากรรไกรล่างออกแล้ว ต้องถอนฟันคู่สบด้วย
ที่ต้องถอนฟันคู่สบด้วย เพราะเมื่อถอนฟันคุดในขากรรไกรออกไปแล้ว ฟันบนที่เป็นคู่สบจะงอกยาวลงมา จนกระทั่งกดบนเหงือกที่คลุมบนขากรรไกรล่าง หรือในเวลาเคี้ยวอาหารจะกระแทกเหงือกของฟันล่าง ทำให้ ปวด บวม และบางครั้งติดเชื้อได้
ทำไมคนแก่บางรายจึงยังมีฟันกรามถาวรซี่ที่ 3 ขึ้นได้อีก
ทั้งนี้เป็นเพราะ ในวัยหนุ่มสาว ฟันกรามถาวรซี่ที่ 3 นี้ อาจยังเป็นฟันคุด โดยมีฟันซี่ข้างเคียงขวางทางขึ้น ทำให้ขึ้นไม่ได้ แต่เมื่ออายุมากขึ้นฟันซี่ที่ขวางอยู่ถูกถอน ไปด้วยสาเหตุใดก็ตาม ฟันคุดจึงขึ้นมาได้ในช่องปาก
ภายหลังได้รับการถอนฟัน หรือผ่าฟันคุด ควรปฏิบัติตนดังนี้
1.กัดผ้าให้แน่นพอสมควร นาน 1 ชั่วโมง หลังจากการถอนฟัน หรือผ่าฟันคุด แล้วคายผ้าทิ้ง หากมีเลือดไหลออกมาอีกให้กัดผ้าที่สะอาดใหม่อีก 1 ชชั่วโมง
2.ถ้าเลือดไหลไม่หยุด ห้ามอมน้ำแข็ง ควรใช้น้ำแข็งห่อประคบนอกบริเวณปาก บริเวณถอนฟันหรือบริเวณแผลผ่าตัด
3. ห้ามบ้วนน้ำ หรือน้ำยาใด ๆ ในวันแรก เพราะอาจทำให้เลือดที่ปิดปากแผลหลุด เลือดจะไหลออกมาได้อีก วันต่อไปใช้น้ำยาบ้วนปาก หรือน้ำเกลืออุ่น ๆ (น้ำอุ่น 1 แก้ว ผสมเกลือ 1 ช้อนชา) บ้วนเบา ๆ โดยเฉพาะภายหลังรับประทานอาหาร
4. ให้แปรงฟันทำความสะอาด ช่องปากตามปรกติ เพียงแต่ระวังแผลที่ผ่าตัดหรือถอนฟัน
5. ถ้าปวดให้รับประทานยาแก้ปวดครั้งละ 1-2 เม็ด ถ้าอาการปวดไม่หาย ให้รับประทานใหม่ เวลาควรห่างกัน 4 ชั่วโมง
6. ห้ามเอานิ้วมือ ไม้จิ้มฟัน แคะเขี่ยบริเวณแผล และห้ามดูดแผลเล่น
7. ทำงานประจำวันได้ แต่อย่าออกกำลังกายหนักเกินควร
8. ห้ามดื่มสุรา ของมึนเมา หรือรับประทานอาหารที่เผ็ดจัด ร้อนจัด
9. ควรรับประทานอาหารอ่อน ๆ และค่อนข้างเย็น เช่น นมเย็น ข้ามต้ม ซุปต่าง ๆ
10. ถ้ามีอาการบวม หรือรู้สึกอาการผิดปรกติ ควรกลับมาให้ทันตแพทย์ตรวจดูใหม่
11. ในกรณีที่เป็นแผลผ่าตัด หรือแผลผ่าฟันคุด จะมีการเย็บไว้ ให้กลับมาตัดไหมภายหลังประมาณ 5-7 วันค่ะ
|